ถ้ำแม่อุษา

ถ้ำนี้ เปิดให้เที่ยวชมเมื่อประมาณ 10 กว่าปีที่ผ่านมา มีการปรับปรุงให้เป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ โดยการสร้างบันไดเดินขึ้นเขา (จากเดิมไม่มีบันได เป็นทางลาดชันคาดว่าในสมัยแรก ๆ คนที่มาเที่ยวคงลำบากทีเดียว)บันไดเดินขึ้นเขายาวประมาณ 500 เมตร มี 870 ขั้น สร้างแล้วเสร็จเมื่อประมาณ 7 ปีที่แล้ว

ถ้ำแม่อุษาอยู่ในตำบลแม่กาษา จัดเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งของอำเภอแม่สอด จังหวัดตาก เพื่อการท่องเที่ยวที่สนุกสนาน เราควรศึกษาตำนานของถ้ำแม่อุษาไว้ก่อน ประวัติความเป็นมา....ก็มีดังนี้ ในอดีตกาลเมื่อครั้งเกิดสงคราม มีเจ้าเมืองอยู่เมืองหนึ่งแพ้สงคราม จึงต้องพาครอบครัวอพยพหนีข้าศึก เจ้าเมืองมีลูกชาย 6 คน ลูกสาว 1 คน ีชื่อว่า แม่อุษา เนื่องจากแม่อุษาได้ท้องแก่มาก จำเป็นต้องหยุดพักเป็นระยะ ๆ ผนวกกับมีสัมภาระข้าวของเงินทองมากมาย จึงทำให้การเดินทางต้องล่าช้า

เมื่อมาถึงถ้ำแห่งหนึ่งฝ่ายผู้เป็นบิดา เห็นว่า ยังมีข้าศึกไล่ประชิดเข้ามาทุกที เกรงว่าจะหนีไม่รอดกันทั้งหมด ก็เอ่ยปากว่า "ถ้าหอบข้าวของหนีต่อไปก็คงจะไม่ไหว จะมีใครไหมที่จะอาสาเฝ้าถ้ำนี้ตลอดไป " แม่อุษาได้ยินดังนั้นก็คิดว่า ตัวเองนั้นท้องแก่เต็มที่หากตัวเองเดินทางต่อไปก็จะเป็นภาระให้พ่อแม่และพี่ๆ จึงตัดสินใจแล้วบอกผู้เป็นบิดาว่า “ถ้าพ่อเห็นควรอย่างนั้นลูกก็ขออาสา”

เจ้าเมืองจึงใช้มีดดาบฟันคอแม่อุษาจนขาด ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา แม่อุษาจึงคอยระวังรักษาสมบัติต่างๆ อยู่ในถ้ำแห่งนั้น และมีเรื่องเล่าจากผู้เฒ่าผู้แก่ว่า ถ้าหากใครต้องการของสิ่งใดก็สามารถขอยืมออกไปจากถ้ำได้ แต่ต้องนำมาคืน ครั้งแรก ๆ ชาวบ้านหยิบยืมไปก็นำมาคืน แต่พอระยะหลังก็นำมาคืนบ้างไม่คืนบ้าง ซึ่งส่วนใหญ่จะไม่ได้คืนมากกว่า แม่อุษาก็เลยโกรธจึงปิดปากถ้ำจนไม่สามารถเข้าไปได้ ถ้ำนั้นก็เลยได้ชื่อว่า ถ้ำแม่อุษา มาจนกระทั่งทุกวันนี้